سوغات شهر قم

سلام دوستان عزیز سوغاتخانه

با توجه به نزدیک شدن به ایام نوروز و خرید و فروش سوغات خوراکی شهرهای مختلف ایران ، امروز تصمیم گرفته ایم تا به معرفی شهر قم ، سوغات معروف این شهر و ویژگی های جذاب اون بپردازیم. قم یکی از شهرهای مهم و اصلی ایران است. محبوب‌ترین سوغاتی قم، سوهان است که احتمالا همه شما دوستان عزیز با طعم آن آشنایی دارید، ولی به‌ جز سوهان، قم سوغاتی‌های خوشمزه و صنایع‌دستی بسیار زیبایی هم دارد که در ادامه به تفصیل به آن  میپردازیم.

این شهر از نظر جغرافیایی و سوق الجیشی در شاه‌ راه مواصلاتی و حمل و نقل ایران واقع ‌شده و از یک‌سو رابط بین استان‌های صنعتی ایران با تهران و از سویی دیگر رابط استان‌ها و شهرهای جنوبی ایران با استان‌ها و شهرهای شمالی است . این اهمیت منحصر به زمان حال نیست و در زمان های گذشته نیز قم به‌دلیل قرار گرفتن در مسیر راه ابریشم دارای اهمیت ارتباطی و استراتژیک بسیار زیادی بوده است.

آیا می دانستید چرا این شهر را قم می نامند و تاریخچه نام آن چیست ؟

در زمان های دور این شهر محل جمع شدن آب‌ها و آب انار بوده است . آب زیادی در آنجا جمع می گردید و منفذ و راه گذر دیگری نیز موجود نبود . در نتیجه در اطراف آن شهر علف و گیاهان و نباتات فراوان می‌رویید . در زبان عرب ، به جمع شدن آب ، قم می گویند . سپس وقتی در آن نواحی علفزار و سبزه‌زار زیاد می‌شد ، چوپانان برای چرانیدن گوسفندان خود ، برگرد علفزارها خیمه می‌زدند و خانه‌هایی را بنا می‌کردند و خانه‌ های ایشان را در فارسی ، کومه می نامیدند و به‌ مرور زمان کومه تبدیل به کم شد . پس آن را معرب گردانیده و قم نامیدند. ریشه نام این شهر به «کومه» به‌معنای اتاقک ‌های کلبه مانندی که چوپانان برای استراحت می‌ساختند ، بازمی‌گردد. با الهام از واژه «کومه» این شهر به نام(کم) خوانده شد.

حال در ادامه به معرفی برخی از معروفترین سوغات این شهر خواهیم پرداخت .

سوهان

سوهان گونه‌ای شیرینی ایرانی و به سخن دیگر، نوعی حلوا است که از جوانه گندم تهیه می‌شود. تاریخچه دقیق اولین سوهان در شهر قم به دوره قاجار باز میگردد . حلوایی که در سال‌های ۱۲۸۹ تا ۱۲۹۰ هجری خورشیدی هنگامی‌که قرار بود صحن در شهر قم افتتاح شود. بزرگان قم اقدام به برگزاری مراسم باشکوهی جهت افتتاح به عمل آوردند . قرار بود ناصرالدین‌شاه خود برای افتتاح حاضر شود ، ولی بر اساس مقتضیات زمان به‌خصوص مسائل امنیتی آن زمان ، ناصرالدین‌ شاه شخص جانشینی (رئیس ایل قاجار) را به‌ جای خود جهت مراسم افتتاح به قم فرستاد.

در هنگام برپایی مراسم با توجه به آداب و رسوم آن دوره هر یک از بزرگان شهر جهت احترام هدایایی را به نماینده شاه از قبیل صنایع‌دستی و … پیشکش کردند و در این بین یکی از بزرگان به نام ملا ابراهیم شماعی جهت پیشکش حلوایی که به آن شکر افزوده شده بود، به رئیس ایل قاجار تقدیم کرد که ایشان پس از صرف ناهار این شیرینی را میل کرد که با ذائقه‌اش خوش آمد و با توجه به گفته‌های نقل شده ، گفت که این شیرینی همانند سوهانی که آهن را می‌برد ، غذای مرا برید و هضم کرد. وی درخواست کرد که از این شیرینی مطبوع و خوشمزه برای شاه یعنی ناصرالدین شاه با خود به همراه خواهم برد. بدین ‌‌ترتیب از آن زمان ، این حلوا سوهان نامیده شد و پس از آن تولید و مصرف سوهان شروع شد و در ابتدا مخصوص بزرگان و اشرافزادگان بود.

امروز در قم تنها یک نوع سوهان وجود ندارد، سوهان‌های متنوع در شکل‌ها و مزه‌های مختلف در مغازه‌های قم به فروش می‌رسد و هر فردی با هر ذائقه‌ای می‌تواند سوهانی باب میل خود را خریداری کند. از جمله سوهان‌های متنوعی که در این شهر عرضه می‌شود می‌توان به سوهان‌ عسلی، سوهان کنجدی، سوهان لقمه‌ای، سوهان تخته‌ای، سوهان بادامی، سوهان آجیلی، سوهان گزی، سوهان کره‌ای و انواع طعم‌ها و شکل‌ها اشاره کرد.

سوهان خوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد ؟

سوهان نباید به دندان بچسبد

زیاد سفت نباشد

طعم و بوی آن مرغوب داشته باشد

همچنین نان کسمه ، حلوا ، نان شیرینی محلی قم از دیگر خوراکی ها و سوغات معروف شهر قم می باشند که در پست های آینده برایتان شرح خواهیم داد .

صنایع دستی شهر قم

از صنایع دستی معروف این شهر می توان به خرمهره سازی ، قالی  ، معرق ، مرواربافی  و نقاشی های سنتی اشاره نمود .