نوروز شهر اصفهان

سلام دوستان عزیز سوغاتخانه ای

با توجه به نزدیک شدن به ایام نوروز و رسیدن فصل بهار و سبزی ، امروز در این نوشته تصمیم گرفته ایم کمی در مورد آداب و رسوم مردم مهمان نواز اصفهان بپردازیم . اصفهان، به دلیل دارا بودن آب و هوای چهارفصل، در هر زمانی از سال برای مسافرت مناسب است ولی در فصل بهار، آب و هوای خنک شهر و شکوفه زدن گل های رز در سرتاسر شهر، بسیار تماشایی است.  به نظر بنده اردیبهشت اصفهان اعجاب انگیزه خصوصاٌ اگر زاینده رود هم جاری باشد .

مردم اصفهان در این روزها یعنی آخرین روز های اسفند ماه ، شب بو و سنبل و ماهی قرمز می‌خرند و پوشیدن لباس نو با رنگ‌های شاد از آداب قدیمی مردم اصفهان است و شیرینی‌های اصفهان نظیر گز ، نبات و پولکی هم پای ثابت پذیرایی اصفهانی‌ها از مهمانان نوروزی است.اگر تا الان سفارش عید خود را ثبت نکرده اید حتما به فروشگاه آنلاین سوغاتخانه مراجعه کنید و سفارش خود را ثبت نمایید.  متاسفانه با توجه به شیوع ویروس کرونا دید و بازدید های نوروزی بسیار کمترشده است .

بازدید‌های نوروزی و رفتن سر مزار درگذشتگان از رسومی اصلی اصفهانی‌ها است و «سبزه انداختن» با ماشک و گندم و عدس را که به طرز هنرمندانه‌ای در کنار ماهی قرمز و کتاب و گل و سنبل و سنجد و سیر و سکه و سمنو، سیب، سرکه و سماق در سفره هفت‌سین قرار می‌گیرد را تلفیقی نامید که اصفهانی‌ها هنرمندانه از پسش بر می‌آیند.

شام شب عید

یک شب مانده به تحویل سال، زمان خوردن سبزی پلو با کوکوی سبزی و ماهی فرا می‌رسد. بسیاری عقیده دارند خوردن پلو سبزی‌دار دل را زنده و  تازه کرده و به بدن رطوبت مفید می‌بخشد.البته برخی از پختن کوکو سبزی در این شب امتناع می‌کردند. زیرا معتقد بودند این کا باعث می‌شود که تا آخر سال مرتب بگویند: (کو کو کو …).همچنین عقیده داشتند در موقع تحویل سال باید قابلمه لوبیا چشم بلبلی با پلو روی گاز باشد این کار باعث برکت سال می‌شود.عده‌ای رسم داشتند در شب سال نو حتماً رشته پلو و یا آش رشته بپزند و خوردن آن موجب می‌شد که سر رشته کار تا آخر سال در دستشان باشد.

خوراک های نوروزی

از یک یا دو هفته قبل از عید ، خانواده ها در تکاپوی تدارک ملزومات پذیرایی عید می افتند . اقلام پذیرایی عبارت است از : میوه ، شیرینی ، گز ، آجیل و  میوه را چند روز مانده به عید تهیه می کنند . شیرینی شامل ، شیرینی خشک در اندازه کوچک ، گز ، سوهان و شکلات است . در قديم ، نزديك عيد كه مي شد زن خانه به فكر تهيه و تدارك آجيل عيد مي افتاد . به اين منظور گندم را پوست مي كندند و با شاهدانه ، «گندم شادونه» درست مي كردند ، برنجک  هم بود . تخمه هندوانه هایی را هم که در تابستان جمع كرده بودند شسته و مي پختند ، سپس به آن نمك و گلپر مي زدند و در آفتاب خشك مي كردند ، برخي آن را با نمك و آبليمو بو می دادند و بعضي از مادربزرگ ها كه حوصله بيشتري داشتند ، تخمه هندوانه ها را خيس كرده و يكي يكي آنها را با چكش خندان مي كردند . به اين تخمه ها نخودچي و كشمش هم اضافه مي كردند تا به اين وسيله آجيل عيد مهيا شود . به غير از آجيل با شيريني و گز در ايام عيد از مهمانان پذيرايي مي كردند. شیرینی ها اصولاً كركي ، برنجي ، نخودچي و يا يك نوع شيريني بود كه به آن نان شيريني مي گفتند .

«سبزه گره زدن» و «سبزه در آب انداختن» هم دو رسم کهن اصفهانی‌هاست که نباید با آسیب به طبیعت همراه شود و پیشنهاد می‌شود تنها تعداد کمی سبزه به صورت نمادین توسط مدیران شهر یا سمن‌ها در آب انداخته شود تا سبب آلودگی آب‌های روان نشود ، همچنین سبزه گره زدن باید بدون لطمه زدن به گیاهان و درختان صورت گیرد.

سبزه گره زدن هم اشاره به آئینی باستانی دارد که به یاد «مهر و مهریانه» با نیت پیوند بین دو زوج انجام می‌گرفته که در فرهنگ کهن ایرانی معادل پیوند آدم و حوا بوده است. سبزه در آب انداختن اشاره به رسمی کهن است که مردم سبزه را به «آناهیتا» ایزد بانوی آب‌های روان تقدیم می‌کردند، ولی امروز با افزایش جمعیت شهر‌ها انجام این کار به ضرر طبیعت تمام می‌شود. تا دوران صفویه در ۲۶ اسفند «جشن زنده رود» برپا می‌شد که اکنون تنها یادی از آن باقی است و در این جشن مردم با شکرگزاری به استقبال عید نوروز می‌رفتند .

اما در عید باید در اصفهان چه کار کنیم و از کدام آثار تاریخی دیدن کنیم ؟

اصفهان جاهای دیدنی بسیاری دارد. از جاذبه های اصلی اش همچون، زاینده رود، سی و سه پل، پل خواجو، میدان نقش جهان و مساجد این میدان مثل مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله، عالی قاپو و بازار اصفهان که بگذریم، جاهای بکر و تاریخی دیگری هم برای رفتن هست .موقع غروب و شب ها به جلفا بروید. این محله بسیار دلفریب، پر از رستوران و کافه و مرکز خرید است و راه رفتن در آن حال و هوای آدم را عوض می‌کند.

قدم زدن در کنار مادی‌های اصفهان را فراموش نکنید. مادی‌ها، نهرهای بزرگ و پرآبی هستند که اطرافشان درختان تنومندی است که بر کل خیابان سایه انداخته‌اند و گاهی نسیم خنکی نیز می‌وزد. جایی دنج و آرام، برای پیاده روی. اصفهان مادی‌های زیادی دارد اما بزرگترین آن مادی نیاصرم، در خیابان چهارباغ عباسی قرار دارد که از کنار پل مارنان سرچشمه گرفته و از کنار محله لبنان می‌گذرد. مادی شاه از وسط کاخ ها می گذرد و مادی فرشادی از خیابان استانداری راه هشت بهشت را در پیش می گیرد.خیابان چهارباغ با درختان سربه فلک کشیده اش، جای دیگری است که می‌توان برای پیاده روی و دوچرخه سواری رویش حساب کرد.